എത്ര തരം മുദ്രകൾ ഉണ്ട്? പതഞ്ജലിയിൽ നിന്ന് ശരിയായ വഴിയും നേട്ടങ്ങളും പഠിക്കാം

യോഗയിലും ആയുർവേദത്തിലും, ശരീരത്തിന്റെ ഊർജ്ജത്തെ നിയന്ത്രിക്കുകയും സന്തുലിതമാക്കുകയും ചെയ്യുന്ന വളരെ ഫലപ്രദമായ സാങ്കേതികതകളായി ഹസ്ത മുദ്രകൾ കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഈ മുദ്രകൾ കൈവിരലുകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് ചെയ്യുന്നത്. കാഴ്ചയിൽ വളരെ സാധാരണമെന്ന് തോന്നുന്ന ഈ ഭാവങ്ങൾ ശരീരത്തിന് നിരവധി ഗുണങ്ങൾ നൽകുന്നു. ഇന്ന് ഈ ലേഖനത്തിൽ, ബാബ രാംദേവിന്റെ യോഗ ഇറ്റ്സ് ഫിലോസഫി & പ്രാക്ടീസ് എന്ന പുസ്തകത്തിലൂടെ 5 പ്രധാന ഭാവങ്ങളുടെ പ്രയോജനങ്ങളെക്കുറിച്ചും അവ എങ്ങനെ ചെയ്യാമെന്നും ഞങ്ങൾ പഠിക്കുന്നു.

എത്ര തരം മുദ്രകൾ ഉണ്ട്? പതഞ്ജലിയിൽ നിന്ന് ശരിയായ വഴിയും നേട്ടങ്ങളും പഠിക്കാം

Baba Ramdev

Updated On: 

26 Jun 2025 15:54 PM

ശരീരത്തെ തിരിക്കുകയോ ശ്വസിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന പ്രവൃത്തി മാത്രമല്ല യോഗ. നമ്മുടെ ശരീരം, മനസ്സ്, ആത്മാവ് എന്നിവയെ സന്തുലിതമാക്കാൻ പ്രവർത്തിക്കുന്ന അഗാധമായ ഒരു ശാസ്ത്രമാണിത്. യോഗയുടെ സവിശേഷവും ഫലപ്രദവുമായ രീതിയാണ് ഹസ്ത മുദ്രകൾ. അതായത്, ശരീരത്തിന്റെ ഊർജ്ജത്തെ സന്തുലിതമാക്കുന്ന വിരലുകളും കൈകളും ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിച്ച പ്രത്യേക ആകൃതികൾ. മുദ്രകൾ കാണാൻ എളുപ്പമാണ്, പക്ഷേ അവയുടെ സ്വാധീനം വളരെ അഗാധമാണ്. അവ നമ്മുടെ ശരീരത്തിന്റെ ഊർജ്ജം, ഞരമ്പുകൾ, ഹോർമോണുകൾ, തലച്ചോറ് എന്നിവയെ ബാധിക്കുന്നു. നിങ്ങൾക്ക് ഇതിനെ ഒരുതരം ഊർജ്ജസ്വലമായ തെറാപ്പി എന്നും വിളിക്കാം. ഒരു വ്യക്തി ഈ ഭാവങ്ങൾ പതിവായി ചെയ്യുമ്പോൾ, ശരീരത്തിൽ നല്ല മാറ്റങ്ങൾ സംഭവിക്കാൻ തുടങ്ങുകയും പല രോഗങ്ങൾക്കും ആശ്വാസം ലഭിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

പുരാതന യോഗ ഗ്രന്ഥങ്ങളും പതഞ്ജലി യോഗസൂത്രങ്ങളും ബാബാ രാംദേവിന്റെ ‘ഇറ്റ്സ് ഫിലോസഫി ആൻഡ് പ്രാക്ടീസ്’ എന്ന പുസ്തകവും ഈ യോഗാസനങ്ങൾ ശാരീരിക ആരോഗ്യത്തിന് മാത്രമല്ല, മാനസിക സമാധാനത്തിനും സ്വയം വികാസത്തിനും സഹായിക്കുമെന്ന് പറയുന്നു. അഗ്നി, ജലം, വായു, ഭൂമി, ആകാശം എന്നീ പഞ്ചഭൂതങ്ങളാൽ നിർമ്മിതമാണ് നമ്മുടെ ശരീരമെന്ന് ബാബാ രാംദേവ് പറയുന്നു. ഈ ഘടകങ്ങളിൽ അസന്തുലിതാവസ്ഥ ഉണ്ടാകുമ്പോൾ, ശരീരത്തിൽ രോഗങ്ങൾ സംഭവിക്കാൻ തുടങ്ങുന്നു. എന്നാൽ ഈ അസന്തുലിതാവസ്ഥ കറൻസികളിലൂടെ പരിഹരിക്കാൻ കഴിയും. അതിനാൽ എത്ര തരം മുദ്രകൾ ഉണ്ടെന്നും അവ ചെയ്യാനുള്ള ശരിയായ മാർഗം എന്താണെന്നും നമുക്ക് അറിയാം, ഇത് ശരീരത്തിന് ഗുണം ചെയ്യും.

എന്താണ് മുദ്രകൾ?

യോഗയിലും ആയുർവേദത്തിലും “മുദ്ര”യ്ക്ക് പ്രത്യേക പ്രാധാന്യമുണ്ട്. ലളിതമായി പറഞ്ഞാൽ, മനസ്സ്, ശരീരം, ഊർജ്ജം എന്നിവ തമ്മിൽ സന്തുലിതാവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന ഒരു പ്രത്യേക തരം കൈ അല്ലെങ്കിൽ ശരീര സ്ഥാനമാണ് മുദ്ര. നമ്മുടെ ശരീരത്തിന്റെ വിരലുകളുടെ അഗ്രങ്ങളിൽ വ്യത്യസ്ത ഊർജ്ജ കേന്ദ്രങ്ങൾ (നാഡികൾ) ഉണ്ട്, അവയെ ഒരു പ്രത്യേക രീതിയിൽ കലർത്തുമ്പോൾ, അത് ശരീരത്തിനുള്ളിലെ ഊർജ്ജ പ്രവാഹത്തെ സന്തുലിതമാക്കുന്നു. ഈ പ്രക്രിയ മാനസിക സമാധാനം നൽകുക മാത്രമല്ല, ശാരീരിക രോഗങ്ങൾക്കും പ്രയോജനകരമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

എത്ര തരം മുദ്രകൾ ഉണ്ട്?

പലതരം മുദ്രകൾ ഉണ്ടെങ്കിലും, ഗ്യാൻ മുദ്ര, വായു മുദ്ര, പ്രാണ മുദ്ര, സൂര്യ മുദ്ര, ലിംഗ മുദ്ര എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന 5 ഹസ്ത മുദ്രകളെക്കുറിച്ച് ഇന്ന് ഞങ്ങൾ നിങ്ങളോട് പറയും. യോഗശാസ്ത്രത്തിൽ, ശരീരത്തിന്റെ ഊർജ്ജത്തെ നിയന്ത്രിക്കുകയും സന്തുലിതമാക്കുകയും ചെയ്യുന്ന വളരെ ഫലപ്രദമായ സാങ്കേതികതയായി ഹസ്ത മുദ്രകളെ കണക്കാക്കുന്നു. ഈ മുദ്രകൾ കൈവിരലുകളെ ഒരു പ്രത്യേക രീതിയിൽ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന രീതി മാത്രമല്ല, നമ്മുടെ ശരീരം, മനസ്സ്, ആത്മാവ് എന്നിവയെ സന്തുലിതമാക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു സാങ്കേതികത കൂടിയാണ്. ഈ കറൻസികളെക്കുറിച്ച് വിശദമായി ഞങ്ങളെ അറിയിക്കുക.

1. ഗ്യാൻ മുദ്ര

ഇത് ചെയ്യുന്നതിന്, നിങ്ങളുടെ ചൂണ്ടുവിരലും തള്ളവിരലും ചെറുതായി കലർത്തുക. മറ്റ് മൂന്ന് വിരലുകൾ നേരെ വയ്ക്കുക. നിങ്ങളുടെ കണ്ണുകൾ അടച്ച് സാധാരണ രീതിയിൽ ശ്വസിക്കുക. ഈ ഭാവം ചെയ്യുന്നതിലൂടെ, ഏകാഗ്രത മെച്ചപ്പെടുകയും നെഗറ്റീവ് ചിന്തകളും വരികയും ചെയ്യുന്നു. മനസ്സിന് മൂർച്ച കൂട്ടുന്നതിനും ഇത് ഗുണം ചെയ്യും. കുട്ടികൾ ഇത് പതിവായി ചെയ്യുകയാണെങ്കിൽ, അവർ ബുദ്ധിയുള്ളവരായിത്തീരുന്നു. ഇങ്ങനെ ചെയ്യുന്നതിലൂടെ കോപവും നിയന്ത്രിക്കാനാകും. നിങ്ങൾക്ക് മികച്ച ഫലങ്ങൾ വേണമെങ്കിൽ, ഗ്യാൻ മുദ്ര ചെയ്ത ശേഷം നിങ്ങൾക്ക് പ്രാണ മുദ്ര ചെയ്യാം.

2. എയർ പോസ്

ഇത് ചെയ്യുന്നതിന്, നിങ്ങളുടെ ചൂണ്ടുവിരൽ വളച്ച് തള്ളവിരലിന്റെ അടിയിൽ വയ്ക്കുക. ചൂണ്ടുവിരൽ പെരുവിരൽ ഉപയോഗിച്ച് ചെറുതായി അമർത്തുക. ബാക്കി വിരലുകൾ നേരെ വയ്ക്കുക. രണ്ട് കൈകളും ഉപയോഗിച്ച് ഈ പോസ് ഉണ്ടാക്കി കാൽമുട്ടുകളിൽ വയ്ക്കുക. വാതകം, സന്ധിവാതം, സന്ധി വേദന തുടങ്ങിയ വാതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്നങ്ങളിൽ ഈ മുദ്ര ആശ്വാസം നൽകുന്നു. നിങ്ങളുടെ കഴുത്തിലും നട്ടെല്ലിലും വേദനയുണ്ടെങ്കിൽ, നിങ്ങൾക്ക് ഈ ഭാവം ചെയ്യാം. രക്തചംക്രമണം വർദ്ധിപ്പിക്കാനും ഈ യോഗാസനം സഹായിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഇത് പതിവായി ചെയ്യണം. കൂടാതെ, വാതം കുറയുമ്പോൾ ഈ മുദ്ര നിർത്തണം.

3. പ്രാണ മുദ്ര

പ്രാണമുദ്ര ചെയ്യാൻ, മോതിരവിരലും ചെറുവിരലും ഉപയോഗിച്ച് പെരുവിരൽ ചേർക്കുക. ചൂണ്ടുവിരലുകളും നടുവിരലുകളും നേരെ വയ്ക്കുക. കൂടാതെ, രണ്ട് കൈകളും ഉപയോഗിച്ച് ഈ ഭാവം ഉണ്ടാക്കി കാൽമുട്ടുകളിൽ വയ്ക്കുക. ഈ ഭാവങ്ങൾ ശരീരത്തെ സജീവവും ആരോഗ്യകരവും ഊർജ്ജസ്വലവുമാക്കുന്നു. നേത്ര പ്രശ്നങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യുന്നതിനും കാഴ്ചശക്തി മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും അവരുടെ പരിശീലനം സഹായകരമാണ്. അതേസമയം, ഇത് ശരീര പ്രതിരോധശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും രോഗങ്ങൾക്കെതിരെ പോരാടാനുള്ള ശക്തി നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു. ഞാൻ നിങ്ങളോട് പറയട്ടെ, ഈ ഭാവം ശരീരത്തിലെ വിറ്റാമിൻ കുറവ് നീക്കം ചെയ്യുകയും ക്ഷീണം ഇല്ലാതാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് വിശപ്പിനെയും ദാഹത്തെയും നിയന്ത്രിക്കുന്നു, അതിനാൽ നിങ്ങൾക്ക് നീണ്ട ഉപവാസത്തിൽ ഇത് ചെയ്യാൻ കഴിയും. ഇങ്ങനെ ചെയ്യുന്നതിലൂടെ ഉറക്കവും വേഗത്തിൽ ലഭിക്കും.

4. സൂര്യ മുദ്ര

സൂര്യ മുദ്രയും വളരെ ഗുണം ചെയ്യും. ഇത് ചെയ്യുന്നതിന്, മോതിര വിരൽ വളച്ച് തള്ളവിരൽ ഉപയോഗിച്ച് ചെറുതായി അമർത്തി ബാക്കി വിരലുകൾ നേരെ വയ്ക്കുക. ഇതിനുശേഷം, രണ്ട് കൈകളും ഉപയോഗിച്ച് ഈ പോസ് ഉണ്ടാക്കി കാൽമുട്ടുകളിൽ വയ്ക്കുക. ഇപ്പോൾ അതിന്റെ ഗുണങ്ങളെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുമ്പോൾ, ഇത് ചെയ്യുന്നത് ശരീരഭാരം കുറയ്ക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു. അതേസമയം, ഇത് ശരീരത്തിലെ ചൂട് കുറയ്ക്കുകയും ദഹനം മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. സമ്മർദ്ദം ഒഴിവാക്കുന്നതിനും ശരീര ശക്തി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും ശരീരത്തിൽ നിന്ന് കൊളസ്ട്രോൾ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും ഇത് ഫലപ്രദമാണ്. ഈ മുദ്ര ചെയ്യുന്നതിലൂടെ, കരൾ, പ്രമേഹ പ്രശ്നങ്ങൾ എന്നിവയിൽ നിന്നും നിങ്ങൾക്ക് ആശ്വാസം ലഭിക്കും.

മുന്നറിയിപ്പ്: ഈ മുദ്ര ബലഹീനരോ രോഗികളോ ചെയ്യരുത്. കൂടാതെ, വേനൽക്കാലത്ത് ഇത് കൂടുതൽ നേരം പരിശീലിക്കരുത്, കാരണം ഇത് ശരീരത്തിൽ ചൂട് വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ദീർഘനേരം ഇത് ചെയ്യുന്നത് ശരീരത്തിൽ ക്ഷീണം, പ്രകോപനം അല്ലെങ്കിൽ മറ്റ് ചൂടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്നങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്ക് കാരണമാകും.

5. ജെൻഡർ പോസ്

ലിംഗ പോസ് ചെയ്യുമ്പോൾ, നിങ്ങൾ രണ്ട് കൈകളുടെയും വിരലുകൾ ഒരുമിച്ച് പിടിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഇടത് കൈയുടെ തള്ളവിരൽ മുകളിലേക്ക് വയ്ക്കുക, വലതു കൈയുടെ മുഷ്ടി ഉപയോഗിച്ച് അതിനെ ചുറ്റുക. നെഞ്ചിനടുത്ത് ഒരു പോസ് ചെയ്ത് നിവർന്ന് ഇരിക്കുക. ഇത് ചെയ്യുന്നതിലൂടെ ശരീരത്തിന്റെ ആന്തരിക ചൂട് വർദ്ധിക്കുന്നു. ജലദോഷം, ജലദോഷം, ആസ്ത്മ, ചുമ, സൈനസ്, പക്ഷാഘാതം, താഴ്ന്ന രക്തസമ്മർദ്ദം തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് ഈ മുദ്ര പ്രയോജനകരമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ശരീരത്തിലെ ശീതീകരിച്ച കഫം ഉണക്കാനും അതുവഴി ശ്വാസകോശ സംബന്ധമായ പ്രശ്നങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാനും ഇത് സഹായിക്കുന്നു.

മുന്നറിയിപ്പ്: ഈ പോസ് പരിശീലിക്കുമ്പോൾ, ശരീരത്തിലെ ചൂട് വർദ്ധിക്കുന്നു, അതിനാൽ ആവശ്യത്തിന് വെള്ളം, ഫ്രൂട്ട് ജ്യൂസ്, നെയ്യ്, പാൽ എന്നിവ കഴിക്കണം, അങ്ങനെ ശരീരത്തിലെ സന്തുലിതാവസ്ഥ നിലനിൽക്കും. ഈ മുദ്ര വളരെക്കാലം തുടർച്ചയായി പരിശീലിക്കരുതെന്ന് ഓർമ്മിക്കുക, അല്ലാത്തപക്ഷം ശരീരത്തിൽ അമിതമായ ചൂട് ഉണ്ടാകാം.

ക്രിസ്മസ് അപ്പുപ്പന് ആ തൊപ്പി കിട്ടിയതെങ്ങനെ?
കുക്കറിൽ ചായ ഉണ്ടാക്കിയാലോ ?
പ്രമേഹമുള്ളവര്‍ക്ക് ഉരുളക്കിഴങ്ങ് കഴിക്കാമോ?
ഇഞ്ചിയും വെളുത്തുള്ളിയും ഒരുമിച്ച് കഴിച്ചാൽ എന്താണ് പ്രശ്നം?
തെയ്യത്തിൻ്റെ അടിയേറ്റ് യുവാവിൻ്റെ ബോധം പോയി
സ്കൂട്ടർ യാത്രികനെ ആക്രമിച്ച് പോത്ത്
ക്ലാസിൽ ഇരിക്കെ പെൺകുട്ടിക്ക് ഹൃദയാഘാതം
തോൽവിക്ക് പിന്നാലെ സിപിഎം ബിജെപി സംഘർഷം